Mikael Tekege
Aniki
meeiboko beu, anina yokaga dana kou meeiboka manaa kouko anina ewo, kodoya ugapaka,
Ebatai piga bageko koya ebatai.
Dok TS. Itapi You, 2013 |
Tikaa meeiboka
wadoo wegai-wegai teitita manaa kouko manautouda makee wegayaa kodoya ito inii
kakade, aki epii, anii epii, aki ibo, anii iboo, akina topita dana anina topita
too tidaa tiyaake, meeiboka wegata manaa puyato kidaa teegai kodoya, itoo umii
tou dubaa kou woo gamakitouyogokoo, meeiboka wegataida kidaato dakii tidaa
kegeeka, meeiboka dimi manaa kaboudaa umii tou yuwaa, iniiya topita danitee
umitou yuwa akii gai-gai too tetai. Maakodoko kaboo wadoo umitou tiyaa yamake.
Epaiye Petee Awiyake Waka Bukii
Meeiboka
manaa wegaiko maakodoka manako yoko tekatimakiyake iboutouga too wegana.
Epiimee too egamake, ewo mee ki oyaa manaa nako wegate egai dani. Manaa ena naki too wegayawii
kodoya, woogatouyogoko manautouda make manaa. Kodoya ito inii kakadeko anina
epi, akina epi, ani ibo, aki ibo dana iyowoyakaa manaa degenetaii tiyake, mee
manaa igatai, keitai ekowaii igatai, diga kikiya, agiyo kikiya mogai kikiya
degeniyake umii tou atouyo-wadouyo teenega. Meeiboka wegaya manaa puyaa bukaa
too tenega, woogamakitouyogoko okeiiya (meeibo) wegayaidakida too dakii yamake.
Iya
manaa yokomotiima beu (Itapi You), aikouga-yakaiga amo bibinai-yokobibinaii
tipenaa, edoga meeiboka wegata manaida kidaa too dakii kodoya, meeiboka daa
tita agiyo piyo kega. Meeko diyodou
wadoo umii tou, kaboo wadoo umii tou, kodoya kouko puya manaa too kegakaa, ekuu
migoo nakaa puga, dagi didi nakaa puga tidaa tiyaake, keneka poto-poto, nakaa
poto-poto, ukaka poto-poto, akoge poto-poto teteka, maakodoko iniikede/o gaamakai
beu yamake.
Meeka
umii tou kouko akiyaa kakade-kakade, kodoyaa inii kakadeko dimi manaa
peteekaibeugakaa, wakago, yokagoo too kidaa kege, yamakee umitou peu dubaigatoo
umewoo tege. Meeiboka wegaiko “dimi manaa petee kiyake waka bukii” wegayaa kouko
dimimanaa too ko beu, keitai ekowai (taii/bugi) topimotii, owaa migiyawii,
ekina muniyawii, ede-pede yagokaii tiyake wakaa bukii note. Okaikoukodako
akiyaa yokaama, akiya yagamoma emunaine, dana maiya akimabagee gaipeuga, yapepa, manaapa, wakaapa
eedadete tiyake.
Itoko
koudokouko teki atii beutiyake wakago, yokago tidaa tiyakee, yoka munii
kaga-kaga, yagamo edou kaga-kaga, yoka uwitaita ewoo, yagamo uwitaita ewoo. Ibo
bagema agiyo yago bagema, akukai-akaitaimakaa naadadaipigai beu too edoutou
(yokatona kamunai, ibotona kamunai). Maakodoko yoka yagamo munineko keitai
ekowai yamake, ee beu mege iyowoyaka dokimakegai, dana makimana dodouga
peka-peka megenaa umina kiyake, keitai ekowai dimii adaku. Maki megekaa
yoka yagamo muniipe naa maiya, akikidi/o
akato, akiya yoka yagamo dana maiya akukai kaa etitama enadani koyoka maki
kouyanaa aki akato yoko kanaina gai. Mee kitouyogoko kaboo wadoo, diyo dou
wadoo, dana keitai ekowai wadoo umiitou kaa, akikidi akikodo aki gai-gai too
netetae mee yokaa.
Akiki Kugiyai dana Iitoti Dani Teikegeka
Meeibokako
akiya iyee/piye kadooyake too wegaiya, utopa wegako beu. Akiki kugiyai yuwa
iitoti danii teikege katipaiko, akiya pitokaiko kugiyaima iitotima keike
magiyoo?
Kugiyaima
iitotima keike bedoo eka. Kugiyai kiyaa iye piyeki agapi woyaaki kapu-kapu
kiida dakii-kouda dakii tiyake uwatato okaitotaida uwii. Dana Iitoti kiyaa
keitiyaki, bedo inoo kaa geka migiyaida keitoo yayakina, geka migita bedoo
kidiki epeeyawiyake okai (Iitoti) yakii/wouyokai.
Kii
manaa kikee wogaamakitouyogoko, ito inii kakadeke iniiya umitouko okaikei bodo
wiya (Kugiyai Iitoti) keidani. Iyowoya meepa degidoke, iyaita wadidoke tiyake,
yoka, ibo, yame, yagamo koma yagoto kiyake, agapi woyaako kiida kouda dakii
tinaa, keitai ekowai dimiko adaku. Wanee uno umii gaa too owapa, abatako
podomidoke. Iikeidanii tiyaa bagee keike meeibokako “Kugiyai”.
Keidaka,
kii gaipeu-kou gaipeuna beudaka owaa enapa unana, meenapa unana, maki enaida
unana, kii maikai dakii, kou maikai dakii, diga kinoo peena, agiyo peena too
tiyake, aniya maki, yoka yagamo, akukai akaitai dana anima bagee dimi adaku
tidoke. Iikeika dani bage keike meeibokako “Iitoti” kaabatiya.
Inii
kakadeka umete kou woodomakitouyogoko, iye piyeko bedo Kugiyaima Iitotima
danito kegeka, kaiya dakii taipageto needoutotaee. Diyo dou, keitai ekowai,
makida animakai, oda-owada taii wegapena puya manato kegaka.
Duwa uwiine kipeko koti owapa duwamakidoki
Yame
yoka nakameka umi tou manaa eti, yagamo yoka ukameka umi tou manaa eti. Kouko
meiboka iye. Meeiboka wegaiko“Duwa
uwiine kipeko koti owapa duwamakidoki” katitouyogoko, maakodo wee motiyake ego
tine duwamakai teteko beu. Yame yagamo
yokaga totapa ena peu keitaito, kii- kikiya-kou kikiya degeniyake meeiboka daa
tita agiyo piyoo kega, okaikouyako duwaida
toyagako mogai teteta tiyake manaa. Akiya ego tineki wegee tipeko aki maida
peukaine kidi, maiya akiya yokako emo beu, goma-goma yokaa naki wowiya nakaa.
Danaa
maiya, okaikou gawadaida kugaa kii peu, kou peu degenegakaa, aki ma mumai tiyaa
kodaa. Maakodoko akiya ego tinee kike yaka woweta tiyake kaugayawitakaa,
wegeeko tetai.
Matokato Yamodotai
Ogaipaka
iyee meepa degeniyake, kii didi-kou didi degenega. Meeka umii tou adaku, ogaika
iyeidaigatoo kega, kodoya mee yoka matokatoko yamo tedopaiko akato bokeida
bokayake magiyo nanoga-nanoga tiyake, koya tota mee naki akiya nage eti, peka
nadoge kouya, manaa natege kouya tete itoka umi tou kouko.
Matokato
yamodou kouko, tika meeiboka (aiya, muma) peu keitita kou pitokiyake ekegai
note kowakei-kowakou. Aiya mumaka mee wagita, oma motita, kego awita dana kego
kayaikita nako topa kipako ito ekegai bage topaiga kouya ekegatai. Aweta
wiyaume, meeiboudo (ekegai epi bage) kei bokapaiko, kaiya uwi-uwi tainegeka.
Didewa kouna gaipeu yamake, kou tikaka peu maida make didi kouko ekegai kodato
mumaika.
Ekegai
kouna maiya udo. Mege wado, ekina wado keitiya koyake. Ani enaa tapaiga ito
degete didi too dou toune gapeko, ekina mege ibo teyaikiyake itoga kouya
ekegatai, gabouga meiya nakoko akitapaka to gootokika.
Tidak ada komentar: